Sáng kiến kinh nghiệm Kế toán tiền lương và những khoản phải nộp theo lương ở các đơn vị trường học

 SKKN: Kế toán tiền lương và những khoản phải nộp theo lương
 PHẦN II: NỘI DUNG
 CHƯƠNG I
 CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG 
 VÀ NHỮNG KHOẢN PHẢI NỘP THEO LƯƠNG
I. Sự cần thiết phải tổ chức kế toán tiền lương và những khoản phải nộp 
theo lương.
1. Tiền lương và những khoản phải nộp theo lương
 1.1 Khái niệm tiền lương
 Nền sản xuất xã hội được cấu thành từ ba yếu tố cơ bản là lao động, đối 
tượng lao động và tư liệu lao động, trong đó lao động là yếu tố quan trọng nhất 
bởi nó mang tính chủ động và quyết định. Người lao động bỏ sức lao động để 
kết hợp với tư liệu lao động tác động lên đối tượng lao động tạo nên của cải vật 
chất cho xã hội. Tuy nhiên, sức lao động không phải là vô hạn mà nó phải được 
tái tạo lại để đảm bảo cho sự sống của con người cũng như liên tục của quá trình 
sản xuất xã hội. Và như vậy, người sử dụng lao động phải trả cho người bỏ sức 
lao động hao phí một khoản thu lao này được gọi là tiền lương.
 Có rất nhiều quan điểm khác nhau về tiền lương, tùy theo các thời kỳ khác 
nhau mà có cách nhìn nhận khác nhau.
 Theo quan điểm này thì tiền lương vừa được trả bằng tiền vừa được trả 
bằng hiện vật. Theo quan điểm này thì chế độ tiền lương mang tính bao cấp, 
bình quân nên không có tác dụng kích thích người lao động. Trong thời kỳ bao 
cấp nhà nước đã áp dụng tiền lương theo quan điểm này, ngày nay theo quan 
điểm mới thì: Tiền lương (hay tiền công) là số tiền mà người sử dụng lao động 
chi trả cho người lao động theo số lượng và chất lượng lao động mà họ đã bỏ ra.
 1.2 Vai trò và ý nghĩa của tiền lương
 * Vai trò của tiền lương
 Tiền lương là khoản thu nhập chủ yếu của người lao động, là biểu hiện 
bằng tiền của sức lao động. Mặt khác tiền lương còn là đòn bẩy kinh tế để 
khuyến khích tinh thần hăng hái lao động, kích thích người lao động quan tâm 
đến kết quả lao động của họ. Vì vậy, nó phải đóng vai trò đảm bảo cơ bản cho 
cuộc sống của người lao động. Để đảm bảo được vai trò này, trước hết phải đảm 
bảo được mức sống tối thiểu cho người lao động. Mức sống tối thiểu là mức độ 
thỏa mãn nhu cầu về điều kiện sinh hoạt để tồn tại và phát triển. Mức sống tối 
thiểu được thể hiện qua hai mặt:
 - Về mặt hiện vật: Thể hiện qua cơ cấu, chủng loại, các tư liệu sinh hoạt 
và dịch vụ cần thiết để tái sản xuất giản đơn sức lao động;
 - Về mặt giá trị: Thể hiện qua các giá trị của các tư liệu sinh hoạt và các 
dịch vụ cần thiết.
 * Ý nghĩa của tiền lương
NGƯỜI THỰC HIỆN: VŨ KIM TUẤN Trang 2 SKKN: Kế toán tiền lương và những khoản phải nộp theo lương
 1.3.3 Kinh phí công đoàn 
 Kính phí công đoàn là khoản chi phí sử dụng cho việc tổ chức công đoàn 
hình thành theo luật Công đoàn và được hình thành từ việc trích lập theo tỷ lệ 
quy định trên tổng tiền lương phải trả cho người lao động.
 Theo chế độ hiện hành thì kinh phí công đoàn được trích nộp theo tỷ lệ 
2% trên tổng quỹ tiền lương và được ngân sách nhà nước cấp. Công thức tính:
 Mức trích KPCĐ = (Tiền lương + PCCV + PC TNVK) * % KPCĐ
 Tiền lương dùng để tính KPCĐ bao gồm: Lương ngạch bậc, phụ cấp chức 
vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thêm niên nghề (nếu có).
 1.3.4 Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN)
 Phản ánh tình hình trích và đóng BHTN cho cán bộ, công chức, viên chức 
theo qui định của pháp luật về BHTN. Công thức tính:
 Mức trích BHTN = (Tiền lương + PCCV + PC TNVK) * % BHTN
 1.3.5 Bảo hiểm tai nạn – Bệnh nghề nghiệp (BHTN-BNN)
 Phản ánh tình hình trích và đóng BHTN-BNN cho cán bộ, công chức, 
viên chức theo qui định của pháp luật về BHTN-BNN. Công thức tính:
 Mức trích BHTN-BNN = (Tiền lương + PCCV + PC TNVK) * % BHTN-BNN
 1.4 Yêu cầu quản lý tiền lương và những khoản phải nộp theo lương
 Để trả lương cho công chức, viên chức đúng (hợp lý) và những khoản 
phải nộp theo lương được đầy đủ, đảm bảo chế độ cho công chức viên chức, các 
đơn vị cần đảm bảo các yêu cầu sau:
 + Đúng với chế độ tiền lương của Nhà nước;
 + Gắn với quản lý lao động của cơ quan chủ quản;
 + Trích nộp đúng, đủ theo qui định của Nhà nước.
 1.5 Vai trò và nhiệm vụ của kế toán tiền lương và những khoản phải 
nộp theo lương
 Kế toán tiền lương và những khoản phải nộp theo lương không chỉ liên 
quan đến quyền lợi của người lao động mà liên quan đến tình hình chấp hành 
các chính sách về lao động tiền lương của cả nước. Để phục vụ yêu cầu quản lý 
chặt chẽ, có hiệu quả, kế toán tiền lương và những khoản phải nộp theo lương ở 
các trường học phải thực hiện các nhiệm vụ sau:
 + Tổ chức hạch toán đúng thời gian và kết quả lao động của công chức 
viên chức, tính đúng và thanh toán kịp thời tiền lương và các khoản liên quan 
khác cho công chức viên chức.
NGƯỜI THỰC HIỆN: VŨ KIM TUẤN Trang 4 SKKN: Kế toán tiền lương và những khoản phải nộp theo lương
 Nợ TK 334: “phải trả công chức viên chức”: Tổng số các khoản khấu trừ
 Có TK 332: Các khoản phải nộp theo lương (BHXH, BHYT).
 + Khi trả lương cho công chức, viên chức bằng tiền, kế toán ghi:
 Nợ TK 334: Phải trả công chức viên chức
 Có TK 111 (112): Tiền mặt (Tiền gửi NHKB)
 Số bảo hiểm xã hội phải trả cho cán bộ công chức, viên chức theo chế độ 
bảo hiểm xã hội, kế toán ghi:
 Nợ TK: 332 – Các khoản phải nộp theo lương
 Có TK: 334 – phải trả công chức viên chức.
 2. Kế toán những khoản phải nộp theo lương
 + Bảo hiểm xã hội: Tỷ lệ trích là 25 % trên tổng quỹ lương cơ bản, trong 
đó ngân sách nhà nước cấp 17 %, còn lại trừ vào lương của cán bộ công chức, 
viên chức 8%;
 + Bảo hiểm y tế: Tỷ lệ trích là 4,5% trên tổng quỹ lương cơ bản , trong đó 
3% do ngân sách nhà nước cấp, 1,5% còn lại trừ vào lương của cán bộ công 
chức viên chức;
 + Kinh phí công đoàn: Tỷ lệ trích là 3% trên tổng quỹ lương cơ bản, trong 
đó 2% do ngân sách nhà nước cấp, 1% còn lại trừ vào lương của cán bộ công 
chức, viên chức (được để lại cơ quan, đơn vị);
 + Bảo hiểm tai nạn – Bệnh nghề nghiệp: Tỷ lệ trích là 0,5% trên tổng quỹ 
lương cơ bản, do ngân sách nhà nước cấp.
 2.1 Các chứng từ kế toán sử dụng
 + Giấy chứng nhận nghỉ ốm hưởng bảo hiểm xã hội: Là chứng từ về lao 
động tiền lương, dùng để xác nhận ngày nghỉ ốm đau, thai sản, tai nạn lao 
động,...của công chức, viên chức làm căn cứ để tính trợ cấp bảo hiểm xã hội trả 
thay lương theo chế độ qui định.
 + Danh sách người lao động hưởng trự cấp Bảo hiểm xã hội: Là bảng tổng 
hợp và thanh toán trợ cấp bảo hiểm xã hội trả thay lương cho công chức, viên 
chức bị ốm, thai sản, tai nạn lao động...
 + Bảng tiền lương và bảo hiểm xã hội và một số chứng từ khác.
 + Bảng chấm công
 2.2 Tài khoản kế toán sử dụng
 TK 3321: Bảo hiểm xã hội và BHTN-BNN.
 TK 3322: Bảo hiểm y tế.
 TK 3323: Kinh phí công đoàn.
 TK 3324: Bảo hiểm thất nghiệp.
NGƯỜI THỰC HIỆN: VŨ KIM TUẤN Trang 6 SKKN: Kế toán tiền lương và những khoản phải nộp theo lương
 CHƯƠNG II
 THỰC TRẠNG CỦA KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN
 TRÍCH THEO LƯƠNG TẠI ĐƠN VỊ
1. Tổ chức sổ kế toán và hình thức kế toán áp dụng tại đơn vị.
 1.1 Tổ chức vận dụng hệ thống chứng từ, sổ sách kế toán
 Các đơn vị trường học là một đơn vị hành chính sự nghiệp thực hiện kinh 
phí khoán. Hệ thống sổ sách áp dụng hình thức sổ kế toán “Nhật ký – Sổ cái” 
với một hệ thống sổ sách tương đối hoàn chỉnh, phù hợp với công tác kế toán 
cuat nhà trường. Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp thực hiện gồm có: Hệ 
thống tài khoản kế toán, hệ thống báo cáo tài chính, chế độ chứng từ kế toán, 
chế độ sổ kế toán đều thực hiện theo chế độ hiện hành.
 1.2 Chứng từ kế toán sử dụng 
 Chứng từ kế toán sử dụng để hạch toán tiền lương gồm:
 + Bảng chấm công;
 + Bảng thanh toán tiền lương.
 + Bảng làm thêm giờ
 1.3 Tài khoản kế toán sử dụng trong kế toán tiền lương
 + TK 334: Phải trả cho công chức viên chức
 + TK 511: Kinh phí hoạt động
 + TK 6112: Chi hoạt động. Và các TK có liên quan
2. Phương pháp kế toán tiền lương của đơn vị
 - Khi tính ra tiền lương trả cán bộ công chức viên chức, kế toán lập bảng 
tiền lương toàn trường hạch toán:
 Nợ TK 611
 Có TK 334
 - Khi có các khoản khấu trừ vào lương cán bộ công chức, viên chức về 
khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế kế toán phản ánh vào chứng từ ghi sổ số 3 
hạch toán:
 Nợ TK 334
 Có TK 332
 - Khi thanh toán lương cho cán bộ công chưc viên chức, kế toán hạch 
toán:
 Nợ TK 334
 Có TK 1111.
NGƯỜI THỰC HIỆN: VŨ KIM TUẤN Trang 8 SKKN: Kế toán tiền lương và những khoản phải nộp theo lương
 - Bảng tiền lương và những khoản phải nộp theo lương.
 3.3 Tài khoản kế toán sử dụng
 TK 332: Các khoản nộp theo lương
 - TK 3321: BHXH.
 - TK 3322: BHYT.
 - TK 3323: KPCĐ.
 - TK 3324: BHTN. Và một số tài khoản có liên quan như: TK 111, 112...
 3.4 Phương pháp kế toán những khoản phải nộp theo lương
 - Căn cứ vào bảng tiền lương và bảo hiểm xã hội kế toán ghi:
 Nợ TK 611
 Có TK 332
 Sau đó ghi vào chứng từ ghi và sổ cái tài khoản 332
 - Hàng tháng nộp bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho cơ quan bảo hiểm xã 
hội, kế toán ghi:
 Nợ TK 334
 Có TK 511
 Căn cứ vào chứng từ ghi sổ và các chứng từ có liên quan, kế toán vào sổ 
cái TK 511.
NGƯỜI THỰC HIỆN: VŨ KIM TUẤN Trang 10 SKKN: Kế toán tiền lương và những khoản phải nộp theo lương
 Sơ đồ trình tự xử lý số liệu, sổ sách kế toán thông qua phần mềm kế toán
 Chứng từ kế toán SỔ KẾ TOÁN
 PHẦN MỀM - Sổ tổng hợp
 KẾ TOÁN
 - Sổ chi tiết
 Bảng tổng hợp MÁY VI TÍNH
 chứng từ kế toán - Báo cáo tài chính
 cung loại - Báo cáo quản trị
 Ghi hàng ngày
 Xử lý phần mềm
 Kết xuất dữ liệu cuối kỳ
NGƯỜI THỰC HIỆN: VŨ KIM TUẤN Trang 12